Τι κερδίζει και τί χάνει η Ελλάδα από το «Ευρω-Σύνταγμα»; (απάντηση στο ερώτημα της εφημερίδας Το Μήνυμα για το Ευρωσύνταγμα)

Η Ελλάδα κερδίζει κατ’ αρχήν σε κάποια ζητήματα που και οι άλλες χώρες κερδίζουν : Η ΕΕ γίνεται πιο δημοκρατική σε αρκετούς τομείς : Ενισχύεται η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να παρεμβαίνει και να ελέγχει τη δράση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της οποίας μάλιστα τον Πρόεδρο θα εκλέγει. Το κοινοβούλιο θα εγκρίνει και τον Προϋπολογισμό της Ένωσης. Διευκολύνεται η δυνατότητα διενεργείας δημοψηφισμάτων, και μάλιστα με πρωτοβουλία πολιτών. Τα ανθρώπινα δικαιώματα έρχονται στο επίκεντρο της λειτουργίας της ΕΕ, και οι σχετικές αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου διευρύνονται.
Πέραν αυτών, η Ελλάδα ειδικότερα ωφελείται από το ότι το Σύνταγμα προβλέπει μηχανισμούς ενίσχυσης της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Άμυνας, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει σημαντικό όπλο της εξωτερικής μας πολιτικής έναντι επιθετικών γειτόνων – υπό όρους βέβαια, και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποκτήσαμε εγγύηση των συνόρων μας
Ακόμα η χώρα μας μπορεί να βγει ωφελημένη από το μηχανισμό της λήψης αποφάσεων με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο, αν ακολουθήσει μια αποτελεσματική πολιτική συμμαχιών. Ο ίδιος όμως μηχανισμός μπορεί να καταλήξει σε ζημιά, αν δεν ασκηθεί δραστήρια και αποτελεσματική πολιτική σε όλα τα μέτωπα.
Η χώρα μας κατά τη γνώμη μου ζημιώνεται – μαζί και με τους υπόλοιπους εταίρους μας – από το γεγονός ότι η λειτουργία των θεσμών της ΕΕ γίνεται πιο περίπλοκη, και άρα τελικά λιγότερη διαφανής στην πράξη. Και τούτα παρά την αντίθετη πρόθεση των συντακτών του κειμένου της Συνταγματικής Συνθήκης. Υπάρχει ακόμα η πιθανότητα να προκύψουν προβλήματα από την κατευθυνόμενη από τρίτες χώρες αξιοποίηση των δυνατοτήτων προσφυγής πολιτών ή μειονοτήτων στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το υπό έγκρισιν δημοψήφισμα, είναι ένα προϊόν συμβιβασμών ανάμεσα σε πολλές αντικρουόμενες δυνάμεις και απόψεις για το μέλλον της ΕΕ. Πρώτος βασικός συμβιβασμός : Από τη μια υπάρχει η ανάγκη να γίνει περισσότερο διαφανής και δημοκρατική η λειτουργία της ΕΕ. Από την άλλη, πρέπει να εξασφαλισθεί η πρακτική δυνατότητα να λαμβάνονται αποφάσεις. Αποτέλεσμα του συμβιβασμού ανάμεσα στις δυο αυτές αντίρροπες ανάγκες είναι τα άρθρα που ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ Επιτροπής, Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και ο τρόπος λήψης αποφάσεων και στάθμισης των ψήφων στο εσωτερικό τους. .
Δεύτερος βασικός συμβιβασμός: Από τη μια υπάρχει η διάθεση προώθησης της πολιτικής ενοποίησης της Ένωσης, και από την άλλη η αντίδραση σε μια καθαρή Ομοσπονδία στην οποία θα προσχωρούσαν τα συνιστώντα κράτη, χάνοντας αυτοβούλως της εθνική τους κυριαρχία. Το αποτέλεσμα του συμβιβασμού είναι η δημιουργία νομικής προσωπικότητος της ΕΕ, ενώ διατηρούν την νομική τους προσωπικότητα και την κυριαρχία τους τα συνιστώντα κράτη. Στην πράξη το αποτέλεσμα του συμβιβασμού είναι η αναγνώριση της κυριαρχίας του Ευρωπαϊκού Συντάγματος επί των εθνικών συνταγμάτων στους τομείς αποκλειστικής αρμοδιότητος της ΕΕ (εσωτερική αγορά, ανταγωνισμός, κλπ) καθώς και ο μηχανισμός της λήψεως αποφάσεων με «ειδική πλειοψηφία» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Προσωπικά θεωρώ ότι θα ήταν θετικό να γίνει δημοψήφισμα στη χώρα μας, και σε όλες τις χώρες, αν όμως υπήρχαν προϋποθέσεις ουσιώδους πολιτικού διαλόγου. Φοβάμαι ότι ο μέχρι σήμερα πολιτικός διάλογος για το ζήτημα είναι είτε ανύπαρκτος, είτε συχνά εκτός θέματος !