ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΧΑΝΙΩΝ ΜΑΝΟΥΣΟΥ ΒΟΛΟΥΔΑΚΗ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΗ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ
«Υπηρεσία Εποπτείας Αγοράς και άλλες διατάξεις»
25/11/08

Το λόγο έχει ο Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας κ. Μανούσος Βολουδάκης.
ΜΑΝΟΥΣΟΣ – ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΟΛΟΥΔΑΚΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η αγορά είναι, ως ελεύθερη αγορά, σχετικά πρόσφατη στη χώρα μας. Ουσιαστικά η απελευθέρωση ξεκίνησε το 1992 και η αλήθεια είναι ότι στα χρόνια που ακολούθησαν, δεκαετίες τώρα, διαμορφώθηκαν συνθήκες που δεν επιτρέπουν πραγματική λειτουργία του ανταγωνισμού, πραγματική λειτουργία των αγορών, δεν επιτρέπουν δηλαδή να λειτουργούν οι αγορές έτσι, ούτως ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να έχει τα δικαιώματά του, η διαμόρφωση των τιμών να εξυπηρετεί τα συμφέροντα και του καταναλωτή, αλλά ακόμα και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μπορούν να επιβιώσουν από την πίεση των μεγαλύτερων ανταγωνιστών τους.
Έχουμε δει να υπάρχουν διαχρονικά ολιγοπώλια στην ελληνική αγορά, διαμορφωμένα κατά κανόνα στη δεκαετία του ΄90 -μετά το ’92 ουσιαστικά έχουμε απελευθέρωση- που ανδρώθηκαν ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90 και ακόμα σε πολύ μεγάλο βαθμό ταλαιπωρούν τον πολίτη και την αγορά.
Οι συνθήκες αυτές σήμερα, που επιδεινώνονται ακόμη περισσότερο λόγω της διεθνούς κρίσης, κάνουν την κατάσταση πραγματικά εκρηκτική και είναι επιτακτική η ανάγκη της παρέμβασης της πολιτείας με τρόπο που να μπορεί να επιτρέψει στην αγορά να λειτουργεί έτσι, που θα είναι και προς όφελος της κοινωνίας συνολικά.
Ξέρετε, έχει δυσφημιστεί στις μέρες μας η ελεύθερη αγορά. Είναι πολύ δύσκολο να πείσουμε τους πολίτες ότι η αγορά λειτουργεί για το συμφέρον τους και μέσα σ’ αυτήν μπορούν να αναπτυχθούν και οι ίδιοι και να ευημερήσουν. Διαμορφώνεται μια αντίληψη που είναι πολύ επικίνδυνη ότι η ελεύθερη αγορά είναι ένα σύστημα για τους λίγους. Δεν πρέπει να είναι έτσι. Γίνεται έτσι, αν δεν υπάρχει επαρκής ρύθμιση και εποπτεία της αγοράς. Και αυτός είναι ο ρόλος της πολιτείας. Είναι ένας ρόλος που διαρκώς μεταβάλλεται και σήμερα υπάρχουν νέες συνθήκες, απέναντι στις οποίες πρέπει να αντιδράσουμε με νέα μέσα και νέα όπλα.
Διαμορφώνεται αυτή η αντίληψη που προανέφερα σε πολλούς πολίτες δυστυχώς, γιατί βλέπουν για παράδειγμα το πετρέλαιο να ανεβαίνει, τα καύσιμα να το ακολουθούν στην αντλία ή σε ό,τι αγοράζει καθένας για το σπίτι του και βλέπουμε μετά την αγορά του πετρελαίου διεθνώς να υποχωρεί και οι τιμές της εσωτερικής αγοράς να μην ακολουθούν. Βλέπει ο ελαιοπαραγωγός για παράδειγμα και ο αγρότης γενικότερα, καθηλωμένες τις τιμές των δικών του προϊόντων, ειδικά του ελαιολάδου μια που το ανέφερα, βλέπει τις τιμές των λιπασμάτων να εκτοξεύονται στα ουράνια, εξαιτίας πραγματικά κατ’ αρχήν των συνθηκών της διεθνούς αγοράς και όταν οι συνθήκες στη διεθνή αγορά αλλάζουν, υποχωρούν, τότε βλέπουμε τις τιμές στην Ελλάδα να μην πέφτουν με το ρυθμό που θα έπρεπε ή με αυτό που ο κοινός νους θα υπαγόρευε ή με αυτό που ο καθένας περιμένει. Και ο πολίτης αναρωτιέται τι συμβαίνει.
Είναι και σύνθετο, αλλά και απλό ταυτόχρονα το τι συμβαίνει. Η κατάσταση, οι συνθήκες διαμορφώθηκαν εδώ και πολλά χρόνια. Αυτά που λέμε ολιγοπώλια και καρτέλ έχουν διαμορφωθεί εδώ και δεκαετίες. Πιστεύει κάποιος πραγματικά ότι άλλαξαν οι συνθήκες των μεριδίων αγοράς για παράδειγμα στην Ελλάδα για τα βασικά προϊόντα; Δεν άλλαξαν. Στη δεκαετία του ’90 διαμορφώθηκαν. Τότε ανδρώθηκαν τα καρτέλ και τα ολιγοπώλια και τότε μάλιστα δεν υπήρχε και ουσιώδης λειτουργία της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αρχίζει να λειτουργεί, ουσιαστικά, βάζει πρόστιμα, από το 2004 και μετά. Αντιμετώπισε τα προβλήματα που αντιμετώπισε και τα αντιμετωπίζει και αν θέλετε, ακόμα εγώ δεν είναι ικανοποιημένος. Θα ήθελα τα πράγματα να πηγαίνουν με έναν άλλο ρυθμό. Αλλά σκεφτείτε ότι πριν το 2004 ουσιαστικά ποινές δεν επιβάλλονταν και μετά έπεσε μια πολύ μεγάλη πίεση περιπτώσεων και υποθέσεων που έπρεπε να ελεγχθούν, μένουν πίσω, αλλά αν δεν υπάρξει παρέμβαση και απ’ όλες τις πολιτικές δυνάμεις προς την κατεύθυνση αυτή, δεν πρόκειται το ζήτημα να λυθεί.
Υπάρχουν ακόμη και άλλα προβλήματα που δημιουργούν τις συνθήκες τις οποίες προανέφερα. Το 1994, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στο πλαίσιο της ονομαζόμενης αποκέντρωσης, αποκεντρώθηκε και ο έλεγχος της αγοράς. Εκχωρήθηκε η αρμοδιότητα του ελέγχου της αγοράς, οι διευθύνσεις εμπορίου, στις κατά τόπους Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Αυτό ήταν καταστροφικό. Δεν ήταν πραγματική αποκέντρωση. Θέλουμε αποκεντρωμένη τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, αλλά τη θέλουμε αποκεντρωμένη για να επιτελεί έναν αναπτυξιακό ρόλο. Δεν τη θέλουμε αποκεντρωμένη ως ελεγκτικό όργανο, ως αποκεντρωμένο αστυνομικό όργανο, γιατί είναι δεδομένο ότι τον αστυνομικό, ελεγκτικό ρόλο της πολιτείας, τον ασκεί καλύτερα μια κεντρική διοίκηση, η οποία δεν έχει να υποστεί και να αντιμετωπίσει τις πιέσεις της μικρής τοπικής κοινωνίας που αντιμετωπίζει η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Αυτό ήταν ένα λάθος το ’94, το οποίο συνδυάστηκε με τις συνθήκες δημιουργίας των ολιγοπωλίων της εποχής εκείνης, το οποίο πρέπει οπωσδήποτε και επειγόντως να αντιμετωπιστεί.
Κύριε Υπουργέ, με το σχέδιο νόμου που φέρνετε, προσπαθείτε, επιχειρείτε -και πολύ καλά κάνετε- να αντιμετωπίσετε ακριβώς το ζήτημα αυτό. Η δημιουργία μιας κεντρικής υπηρεσίας ελέγχου της αγοράς είναι, κατά την άποψή μου, απολύτως απαραίτητη, ακριβώς γιατί οι σημερινές συνθήκες δεν επιτρέπουν στις μικρές τοπικές υπηρεσίες να επιτελέσουν το έργο τους και αυτό γίνεται ακόμα δυσκολότερο, γιατί είναι πάρα πολύ σύνθετο το πλέγμα των αρμοδιοτήτων και των αλληλοεπικαλύψεων αρμοδιοτήτων μεταξύ των υπηρεσιών και αντίστοιχα βέβαια είναι και πολύ σύνθετη η νομοθεσία. Η νομοθεσία γύρω από τις ποινές ειδικότερα χρειάζεται κωδικοποίηση.
Ξεκινήσατε και σ’ αυτόν τον τομέα, κύριε Υπουργέ, μια προσπάθεια. Πρόσφατα είχαμε την αναθεώρηση του Αγορανομικού Κώδικα. Ήταν ένα πρώτο βήμα, χρειάζονται και άλλα. Θα έχω, πιστεύω, την ευκαιρία και όταν μιλήσουμε επί των άρθρων του νομοσχεδίου, να τοποθετηθώ ειδικότερα σε όλα τα σημεία.
Πιστεύω, κύριε Υπουργέ, ότι κάνετε μια καλή αρχή μ’ αυτό το σχέδιο νόμου για ένα βασικό ζήτημα που είναι πώς ο έλεγχος πηγαίνει σε όλη τη χώρα, πώς ο έλεγχος δεν επηρεάζεται από τοπικά προβλήματα, από τοπικές κοινωνικές, πώς ο έλεγχος είναι αδέκαστος και αντικειμενικός.
Η προσπάθεια αυτή, κύριε Υπουργέ, πρέπει να ενταχθεί σε ένα γενικότερο πλαίσιο νέου επιτελικού ρόλου για το κράτος στην οικονομία. Δεν είμαστε μόνοι μας στην προσπάθεια αυτή. Ουσιαστικά όλες οι χώρες του κόσμου σήμερα ψάχνουν να βρουν έναν τέτοιο ρόλο, ένα νέο ρόλο για το κράτος, που θα του επιτρέπει να παρεμβαίνει ρυθμιστικά και εποπτικά στην αγορά, χωρίς να γυρίσουμε σε αποτυχημένα μοντέλα του παρελθόντος, όπου το κράτος γινόταν παραγωγός προϊόντων και υπηρεσιών, με αποτελέσματα που τα ξέρουμε, τύπου Ολυμπιακής.
(Στο σημείο αυτό χτυπάει το κουδούνι λήξης του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)
Θα ήθελα μισό λεπτό ακόμη, κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέπετε.
Κύριε Υπουργέ, η προσπάθεια όμως αυτή να δημιουργήσουμε αυτό το νέο επιτελικό ρόλο του κράτους είναι απαραίτητη, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι η ελεύθερη αγορά δεν θα είναι ένα σύστημα που θα λειτουργεί για τους λίγους, αλλά θα είναι ένα σύστημα που θα επιτρέπει την ευημερία των πολιτών, θα επιτρέπει στους καταναλωτές να έχουν εξασφαλισμένα τα δικαιώματά τους, θα επιτρέπει στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που παράγουν απασχόληση και ευημερία, να αναπτύσσονται και να λειτουργούν σωστά, θα επιτρέπει σε τελευταία ανάλυση σε όλους μας να αντιλαμβανόμαστε και να επιβεβαιώνεται καθημερινά ότι η αγορά είναι ελεύθερη, αλλά εποπτεύεται από μια πολιτεία η οποία στόχο έχει και τη δικαιοσύνη.
Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)