Νέος νόμος για τις “Εταιρίες ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις”

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΧΑΝΙΩΝ ΜΑΝΟΥΣΟΥ ΒΟΛΟΥΔΑΚΗ ΣΤΗΝ ΒΟΥΛΗ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ
«Εταιρείες Ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις»
31/3/09

ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαϊδου): Ο κ. Βολουδάκης έχει το λόγο.

ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΒΟΛΟΥΔΑΚΗΣ: Ευχαριστώ κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι συζητήσαμε διεξοδικά χθες επί της αρχής το σχέδιο νόμου και μπορούμε να μπούμε με άνεση στις λεπτομέρειες επί των άρθρων και να δούμε πως όλα αυτά τα οποία θέσαμε επί της αρχής ως σκοπούς υπηρετούνται από το κείμενο αυτό.
Θα ήθελα κατ’ αρχήν να επισημάνω ότι το κείμενο είναι ένα κείμενο με αρχή μέση και τέλος. Μπορεί αυτό να ακούγεται αυτονόητο, αλλά όπως ξέρουμε δεν είναι. Πολλές φορές τα σχέδια νόμου δεν έχουν αυτή τη μορφή και θα πρέπει να επαινέσω γι’ αυτό την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης και την υπηρεσία, γιατί όταν νομοθετούμε ειδικά για ένα καινούργιο πεδίο νομοθεσίας αυτό είναι μια αυτονόητη αρχή που διευκολύνει και την εφαρμογή του νόμου και την κατανόηση του.
‘Έχουμε μια ενότητα τα πρώτα τρία άρθρα στα οποία τίθεται ο σκοπός, το πεδίο εφαρμογής και οι ορισμοί. Είναι σαφές ότι ο σκοπός, ασχέτως της ακριβούς διατύπωσης του άρθρου, είναι να αποφύγουμε τα φαινόμενα τα οποία όλες οι πτέρυγες με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο καταδίκασαν, τα φαινόμενα τα οποία έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία πάνω από δέκα χρόνια στην αγορά, φαινόμενα που είχαν να κάνουν με την άσκηση ψυχολογικής βίας σε οφειλέτες για την καταβολή ληξιπροθέσμων απαιτήσεων.
Στο σκοπό λοιπόν, εδώ, γίνεται σαφές ότι οι εταιρείες αυτές που θα λειτουργούν δεν θα μπορούν να κάνουν είσπραξη, αλλά θα κάνουν εν πάση περιπτώσει ενημέρωση γύρω από τα ζητήματα αυτά.
Κύριε Υπουργέ, θα ήθελα εδώ να επαναλάβω κάτι που πρότεινα και χθες και στην Επιτροπή. Στο σκοπό θα μπορούσε να προστεθεί ότι ρητώς απαγορεύεται η εκχώρηση ληξιπροθέσμων οφειλών σε τρίτους, ούτως ώστε να καλυφθούμε όχι μόνο για τις ίδιες τις εταιρείες που σήμερα λειτουργούν, να καλυφθούμε ότι αυτές οι εταιρείες δεν θα κάνουν αυτή τη δουλειά, αλλά να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι δεν θα ανοίξει και κανένα παράθυρο στο μέλλον για οποιονδήποτε άλλον. Το πεδίο εφαρμογής είναι πολύ σαφές και γενικά θα προσπαθήσω στο λίγο χρόνο που έχω να μην αναφέρομαι λέξη προς λέξη και γραμμή προς γραμμή στα άρθρα, αλλά στην ουσία τους και όπου πρέπει να γίνει ειδική αναφορά.
Στο τρίτο άρθρο έχουμε τους ορισμούς, απαραίτητο και αυτό, για ένα σχέδιο νόμου που μπαίνει σε νέο πεδίο νομοθετικής διαδικασίας. Θα ήθελα εδώ κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να κάνω μια πολύ μικρή παρατήρηση.
Κύριε Υπουργέ, στο τρίτο άρθρο στην πέμπτη παράγραφο αναγράφονται τα έγγραφα, τα παραστατικά τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πιστοποίηση των ληξιπροθέσμων οφειλών. Εκεί υπάρχει μία λέξη που είναι κρίσιμη. Πριν προχωρήσει ο συντάκτης του κειμένου στην απαρίθμηση των εγγράφων βάζει ένα «όπως». Λέει «όπως δανειστικά συμβόλαια, τιμολόγια, φορτωτικές, δελτία αποστολής». Κατά τη γνώμη μου πρέπει να φύγει αυτό το «όπως» γιατί αυτά που αναγράφονται είναι τα έγγραφα που μπορούν να θεμελιώσουν μία συναλλακτική σχέση. Δεν μπορούμε να αφήσουμε παράθυρα για άλλου είδους πιθανώς έγγραφα.
Στο άρθρο 4 έχουμε την καρδιά του σχεδίου νόμου. Εδώ ορίζεται ότι οι εταιρείες αυτές γίνονται εταιρείες ενημέρωσης ή εταιρείες που μπορούν να προβούν με την συναίνεση βεβαίως του οφειλέτη σε διακανονισμό για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις.
Είναι λεπτομερής η καταγραφή στο σχέδιο νόμου του τι μπορούν να κάνουν οι εταιρείες και δεν χρειάζεται να το επαναλάβω. Θα ήθελα μόνο και πάλι εδώ να κάνω μία πολύ σύντομη παρατήρηση:
Στην τέταρτη παράγραφο του άρθρου 4 θα μπορούσε πιστεύω το «με κάθε διαθέσιμο τρόπο» να γίνει εγγράφως. Το άρθρο αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο ο δανειστής επιβεβαιώνει στον οφειλέτη το χρέος. Αυτό πιστεύω ότι καλό είναι να γίνεται εγγράφως πριν από οτιδήποτε άλλο.
Θα ήθελα να επισημάνω θετικά το γεγονός ότι σε αυτά τα οποία απαγορεύεται να κάνουν οι εταιρείες αυτές συμπεριλαμβάνεται και η απαγόρευση έστω και για απλή ενημέρωση για χρέη που προκύπτουν από όρους που έχουν κριθεί από τα δικαστήρια ως καταχρηστικοί. Είναι μία νομοθετική ρύθμιση που έρχεται να συμπληρώσει τη διοικητική πρακτική του Υπουργείου Ανάπτυξης, που επιβάλει, όπως όλοι γνωρίζουμε, τα τελευταία χρόνια πρόστιμα για τους καταχρηστικούς αυτούς όρους για τα ψηλά γράμματα τα οποία οι τράπεζες πολλές φορές βάζουν στις δανειακές τους συμβάσεις.
Το γεγονός, λοιπόν, ότι απαγορεύεται και η απλή ενημέρωση ενισχύει και τη διοικητική πρακτική που προσπαθεί να βάλει τάξη στο χώρο αυτό.
Στο άρθρο 5 έχουμε μία καταγραφή των αθέμιτων και παραπλανητικών πρακτικών που απαγορεύονται, αυτονόητες οι περισσότερες. Παρόλα αυτά, δεδομένου του χάους που επικρατεί, καλό είναι να επαναλαμβάνονται και τα αυτονόητα, ώστε να δίνεται και η δυνατότητα διοικητικών κυρώσεων, να μην περιμένουμε για την εφαρμογή του νόμου μόνο από τα δικαστήρια.
Ακολουθεί το άρθρο 6 με τις ειδικές υποχρεώσεις των εταιρειών. Εδώ ουσιαστικά θεσπίζεται με ποια κριτήρια θα διασφαλίζεται το ότι οι εταιρείες που κάνουν αυτήν τη δουλειά θα έχουν ένα ελάχιστο σοβαρότητας και φερεγγυότητας. Ορίζεται το ζήτημα του ελαχίστου κεφαλαίου. Έκανε ήδη μία τροποποίηση ο Υπουργός -δεν το επαναλαμβάνω- οι βασικές υποχρεώσεις ως προς την υποδομή και το προσωπικό, αλλά και κυρίως –θα έλεγα- οι βασικές υποχρεώσεις των εταιρειών αυτών κατά την επικοινωνία τους με τους οφειλέτες, η υποχρέωσή τους να καθιστούν σαφή την ταυτότητά τους τόσο με εμφανείς αριθμούς κλήσεως τηλεφώνου όσο και με όλα τα υπόλοιπα στοιχεία σε περίπτωση που χρειάζονται γραπτά.
Το έβδομο άρθρο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την εφαρμογή του νόμου, γιατί είναι αυτό στο οποίο θεσπίζεται το Μητρώο Εγγραφής των εταιρειών. Για να μπορεί μία εταιρεία να κάνει αυτή τη δουλειά, πρέπει να είναι εγγεγραμμένη στο μητρώο το οποίο θα τηρεί το Υπουργείο Ανάπτυξης, η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, γιατί μόνο έτσι μπορεί να διασφαλιστεί ότι θα ελέγχεται από την πολιτεία και αν δεν είναι εγγεγραμμένη στο μητρώο αυτό, δεν θα μπορεί να έχει άδεια λειτουργίας.
Ακολουθεί το άρθρο 8 για την προστασία του απορρήτου και τα προσωπικά δεδομένα. Είναι, επίσης, αυτονόητο το ότι θα πρέπει να γίνεται σεβαστό. Είχαμε και γνωμοδότηση από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων για τη διαμόρφωση του κειμένου αυτού.
Στο άρθρο 9 περιγράφονται οι σχέσεις των εταιρειών με τους δανειστές, με αυτούς που τους αναθέτουν το έργο, είτε είναι τράπεζες, είτε είναι άλλες εταιρείες. Κι εδώ μπαίνει ξανά η υποχρέωση να αναφερόμαστε μόνο σε ενημέρωση για ληξιπρόθεσμες οφειλές, οι οποίες μάλιστα είναι έξω από αυτές που έχουν θεωρηθεί από τα δικαστήρια καταχρηστικές.
Εδώ, κύριε Υπουργέ, πιστεύω ότι πρέπει να μπει επιπροσθέτως, εάν δεχθείτε τελικά την πρόταση για τη ρητή απαγόρευση της εκχώρησης ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων, εκτός από το πρώτο άρθρο που αναφέρεται ο σκοπός, πρέπει να γίνει μία αναφορά με την ίδια περίπου διατύπωση.
Στο άρθρο 10 είναι οι κυρώσεις και βέβαια χωρίς διοικητικές κυρώσεις που επιβάλλονται και γρήγορα, δεν μπορεί να λειτουργήσει ένας τέτοιος νόμος. Είναι κυρώσεις από 5.000 ως 500.000 ευρώ. Εγώ το κάτω όριο, κύριε Υπουργέ, εγώ θα πρότεινα να το ανεβάσουμε. Δεν έχει νόημα για εταιρείες τέτοιου είδους ένα πρόστιμο 5.000 ευρώ. Θα μπορούσε να είναι αρκετά υψηλότερο. Θα πρότεινα 15.000 ευρώ με 20.000 ευρώ, μία και που οι παραβιάσεις αυτών των ρυθμίσεων είναι σοβαρές. Εάν συμβεί παραβίαση, θα είναι ένα σοβαρό παράπτωμα που πρέπει να τιμωρηθεί ανάλογα.
Ακολουθεί, με ορισμένα διαδικαστικά για την Υπηρεσία Τήρησης του Μητρώου στη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή, η μεταβατική διάταξη για δύο μήνες από την Υπουργική Απόφαση. Εδώ θα χρειαστεί και στην πράξη να δείξουμε, κύριε Υπουργέ, ότι θα βγει γρήγορα η Υπουργική Απόφαση για να μην καθυστερήσει η εφαρμογή του νόμου. Επίσης ακολουθούν οι λοιπές διατάξεις για τις οποίες δεν θα ήθελα να πω κάτι ιδιαίτερο αυτήν τη στιγμή.
Σε γενικές γραμμές έχουμε ένα συγκροτημένο κείμενο με αρχή, μέση και τέλος, όπως είπα στην αρχή, το οποίο έρχεται στα πλαίσια και μίας συγκροτημένης πολιτικής που με διοικητικά μέτρα από τη μία, όπως είναι τα πρόστιμα τα οποία έχουν επιβληθεί και στις τράπεζες και σε άλλες εταιρείες για παραβίαση σχετικών κανόνων, αλλά και με νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως και πριν από αυτή είχαμε το νόμο για την προστασία του δανειολήπτη, έρχεται αυτή η συγκροτημένη πρακτική να βάλει τάξη σε μία χαώδη κατάσταση που δημιουργήθηκε από τη ραγδαία αύξηση της καταναλωτικής πίστης στον τόπο μας, μία κατάσταση η οποία μέχρι τώρα λειτουργούσε με σοβαρές συνέπειες και για την ευημερία αλλά και για τα δικαιώματα του καταναλωτή. Γι’ αυτόν τον λόγο πιστεύω ότι είναι μία πολύ θετική προσπάθεια.
Θα έχουμε την ευκαιρία να πούμε περισσότερα στη δευτερολογία μας, κύριε Υπουργέ.