Ο Υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Μανούσος Βολουδάκης παραχώρησε συνέντευξη στο περιοδικό «Επίκαιρα» και στη δημοσιογράφο Χριστίνα Κοραή.
Χ.Κ. Κύριε Βολουδάκη, το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης ανακοίνωσε τις συγχωνεύσεις των πρώτων είκοσι ενός φορέων. Θέλω να σας θυμίσω ότι ανάλογες ανακοινώσεις έγιναν και επί Καραμανλή – στην περιβόητη λίστα των πενήντα πέντε καταργήσεων αναφέρομαι – μετά ήρθε η λίστα του Πάγκαλου κ.λ.π. Καλά τα λόγια, αλλά πότε θα μπει το «λουκέτο»;
Μ.Β. «Είναι γεγονός ότι συγχωνεύσεις και καταργήσεις έχουν εξαγγελθεί και στο παρελθόν χωρίς τελικά να υλοποιηθούν. Για να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να επισημάνουμε ότι οι εξαγγελίες της περιόδου 2007-2009 έγιναν λίγες εβδομάδες πριν από την κυβερνητική αλλαγή του 2009, η οποία προφανώς άλλαξε τα δεδομένα. Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η κυριότερη διαφορά, πιστεύω, είναι πως η ίδια η κοινωνία απαιτεί τον εξορθολογισμό των δομών του κράτους και τον περιορισμό της σπατάλης πόρων. Αυτό φάνηκε και από τη θετική υποδοχή που είχε η ανακοίνωση των πρώτων συγχωνεύσεων και καταργήσεων.»
Χ.Κ. Ποιο είναι το σχέδιό σας; Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα;
Μ.Β. «Στο επίπεδό της κυβερνητικής δράσης δεν εξαγγείλαμε απλώς κάποιες συγχωνεύσεις και καταργήσεις, δεν παραγγείλαμε απλώς κάποια σχετική μελέτη, αλλά ξεκινήσαμε μ’ ένα συγκεκριμένο σχέδιο, με χρονοδιάγραμμα και μετρήσιμους στόχους. Το κάναμε πολύ απλό και συγκεκριμένο για να μπορεί ο κάθε πολίτης να μας κρίνει. Παράλληλα με την ανακοίνωση των συγχωνεύσεων και καταργήσεων, δεσμευτήκαμε ότι εντός του Αυγούστου θα έχουμε έτοιμες τις νομοθετικές ρυθμίσεις με τις οποίες θα υλοποιηθούν. Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, σε συνεργασία με τα κατά περίπτωση αρμόδια υπουργεία, έχει ξεκινήσει τη συλλογή όλων των επιχειρησιακών δεδομένων του κάθε φορέα-αναλυτική καταγραφή ανθρώπινου δυναμικού, λειτουργικών δαπανών, δεικτών αποτελεσματικότητας κλπ, ώστε οι λύσεις που θα προωθηθούν να είναι αποτελεσματικές και λειτουργικές. Όσο κι αν αυτό εκπλήσσει, μια τέτοια αναλυτική δουλειά σε υπηρεσιακό επίπεδο δεν έχει ξαναγίνει.»
Χ.Κ. Πόσοι φορείς θα ακολουθήσουν και πότε;
Μ.Β. «Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία αξιολόγησης περισσότερων από χίλιους φορείς η οποία θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Δεν είναι τυχαία η σύμπτωση της ημερομηνίας ολοκλήρωσης, αφενός, των νομοθετικών ρυθμίσεων για τους πρώτους είκοσι έναν φορείς, αφετέρου της αξιολόγησης πολύ μεγαλύτερης ομάδας φορέων. Διευκρινίσαμε από τη αρχή ότι η πρώτη ομάδα θα λειτουργήσει πιλοτικά: Είναι ένα σχέδιο υπερεπείγουσας δράσης, το οποίο θα μας επιτρέψει να επισημάνουμε όλα τα ενδεχόμενα προβλήματα, είτε νομικής είτε επιχειρησιακής φύσης, ώστε να μπορέσουμε στη συνέχεια να εφαρμόσουμε την ίδια πολιτική σε μεγαλύτερη κλίμακα, με τις όποιες ενδεχόμενες προσαρμογές. Ασφαλώς, η δεύτερη φάση, αυτή που ξεκινά από το Σεπτέμβριο, θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο. Όλα, όμως, τα ενδιάμεσα στάδιά της θα υπακούουν σε συγκεκριμένα «στοχο-χρονο-διαγράμματα», όπως αυτό που ανακοινώσαμε για τη πρώτη φάση, μέσα στο πνεύμα του τρόπου λειτουργίας της κυβέρνησης που έχει ορίσει ο πρωθυπουργός.»
Χ.Κ. Μπορεί να γίνει κάποια αποτίμηση για το πόσο στοίχισαν όλοι αυτοί οι εκατοντάδες φορείς στο Ελληνικό δημόσιο?
Μ.Β. «Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους , το σύνολο των επιχορηγήσεων των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ του Δημοσίου από τον κρατικό προϋπολογισμό φτάνει σχεδόν τα 2 δις ευρώ. Επιπλέον, οι φορείς αυτοί διαχειρίζονται περίπου 900 εκατ. ευρώ που τους αποδίδονται από τη κοινωνία στη βάση διαφόρων νομοθετικών ρυθμίσεων (τέλη, εισφορές, παράβολα κ .λ .π). Πριν ολοκληρωθεί η καταγραφή των επιχειρησιακών δεδομένων όλων των φορέων δεν είναι δυνατόν να μιλήσει κανείς με ακρίβεια για την εξοικονόμηση που θα προκύψει. Καταλαβαίνετε, όμως, από τις τάξεις μεγέθους ότι εξοικονόμηση ακόμη και λίγων σχετικά ποσοστιαίων μονάδων από τις δαπάνες των φορέων αυτών θα αποτελέσει σοβαρή ελάφρυνση του βάρους που οι έλληνες πολίτες σηκώνουν στη προσπάθεια εξόδου από τη κρίση. Πρέπει, βέβαια ,να επισημάνω ότι το μεγαλύτερο όφελος – και κύριος στόχος της συγκεκριμένης πολιτικής – θα είναι αποτελεσματικότερη λειτουργία των φορέων.»
Χ.Κ. Μετατάξεις χωρίς απολύσεις ; Είναι ρητή δέσμευση αυτή;
Μ.Β. «Απόλυτα. Αποτελεί προγραμματική θέση της κυβέρνησης.»
Χ.Κ. Η τρόικα, πάντως, επιμένει για 15.000 απολύσεις μέσα στο 2012 και 150.000 μέχρι τέλος του 2015…
Μ.Β. «Δεν είναι ακριβώς έτσι. Υπάρχει μια αναφορά σε μείωση του ανθρώπινου δυναμικού στο δημόσιο κατά 150.000 έως το 2015 σε σχέση με τη δύναμη που είχε στις αρχές του 2011. Δεν είναι το ίδιο αυτό με το «150.000 απολύσεις» που τόσο συχνά ακούγεται στο δημόσιο διάλογο. Κι αυτό γιατί η εφαρμογή του κανόνα 1 προς 5 (μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις στο στενό δημόσιο τομέα) μας φέρνει ούτως ή άλλως πολύ κοντά σε μείωση κατά 150.000 μέχρι το τέλος του 2015.»
Χ.Κ. Υπήρξαν περιπτώσεις προέδρων, μελών Δ.Σ. και άλλων από φορείς που καταργούνται , οι οποίοι αρνήθηκαν να παραιτηθούν ή και να πέρασαν στην αντίπερα όχθη , ζητώντας προσλήψεις;
Μ.Β. «Όχι. Αντιθέτως , έχουμε δει και αρκετές περιπτώσεις φορέων που καταθέτουν δημιουργικές προτάσεις για την επόμενη μέρα. Είναι κι αυτό, πιστεύω, δείγμα ότι ουσιαστικά η κοινωνία η ίδια ζητά τον εξορθολογισμό των δημόσιων φορέων. Κι αυτό σημαίνει ότι «μάχες οπισθοφυλακών» θα ήταν καταδικασμένες σε αποτυχία.»
Χ.Κ. Το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης θα προωθήσει γρήγορα στις μεταρρυθμίσεις που ζητά ο κ. Στουρνάρας , ώστε να υπάρξει εξοικονόμηση 2,5 δις ευρώ ή ο στόχος θεωρείται ανέφικτος;
Μ.Β. «Η αλήθεια είναι ότι στην κοινή γνώμη και σε ορισμένα μέσα ενημέρωσης επικρατεί κάποια σύγχυση γύρω από το ζήτημα αυτό. Δεν ζήτησε ο Υπουργός Οικονομικών κάτι τέτοιο από το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Πρέπει να γίνει σαφές ότι το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης σχεδιάζει τις αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, δεν μπορεί όμως με δικές του πράξεις να διασφαλίσει τα δημοσιονομικά οφέλη από τις αλλαγές αυτές. Αυτά προκύπτουν από τους προϋπολογισμούς όλων των υπουργείων. Περαιτέρω, πρέπει να επισημανθεί ότι τα οφέλη της διοικητικής μεταρρύθμισης έχουν κυρίως έμμεσες δημοσιονομικές συνέπειες: Είναι αυτές που προκύπτουν από τη δραστική βελτίωση της λειτουργίας της κρατικής μηχανής που κάνει την οικονομία παραγωγικότερη. Κατεξοχήν περίπτωση αποτελούν οι δράσεις της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, που περιορίζουν την γραφειοκρατία, μειώνοντας εμμέσως το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων και, επομένως , ενισχύουν την οικονομική δραστηριότητα , που με τη σειρά της δημιουργεί φορολογικά έσοδα κ.ο.κ.
Ασφαλώς υπάρχουν και άμεσα δημοσιονομικά οφέλη από τη Διοικητική Μεταρρύθμιση. Προκύπτουν από τον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών των υπουργείων και των εποπτευόμενων φορέων, καθώς για παράδειγμα, εξορθολογίζονται οι προμήθειες αγαθών και υπηρεσιών, η χρήση των ακινήτων, οι μετακινήσεις, τα διευθυντικά επιδόματα κλπ. Αναλυτική και τεκμηριωμένη μελέτη γι αυτά τα μεγέθη και τις δυνατότητες περιορισμού τους δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Έχουμε ήδη ξεκινήσει την προσπάθεια να καλύψουμε το κενό σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών.
Για να εκτιμήσουμε τη τάξη μεγέθους του οφέλους που μπορούμε να αναμένουμε, πρέπει να ξεκινήσουμε με το ποια είναι η εικόνα σήμερα. Με βάση, λοιπόν το φετινό προϋπολογισμό, το σύνολο των λειτουργικών δαπανών των υπουργείων – εξαιρουμένων μισθών και συντάξεων- φτάνει τα 1,2 δις ευρώ. Στον αριθμό αυτό πρέπει να προστεθούν και τα περίπου 2 δις των επιχορηγήσεων προς ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ , που επίσης καλύπτουν κυρίως λειτουργικές δαπάνες. Από αυτές τις δαπάνες περίπου 3,2 δις θα γίνουν οι άμεσες εξοικονομήσεις που προκύπτουν από τη Διοικητική Μεταρρύθμιση. Ο ακριβής τελικός στόχος προφανώς θα ανακοινωθεί από το υπουργείο Οικονομικών.»
Χ.Κ. Η κυβέρνηση θα πρέπει να επιταχύνει τους ρυθμούς της;
Μ.Β. «Η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει με τους ταχύτερους δυνατούς ρυθμούς, γιατί αυτό επιβάλλει η κατάσταση της χώρας. Το στοίχημα είναι να διατηρηθούν οι ρυθμοί αυτοί. Πιστεύω ακράδαντα ότι το στοίχημα αυτό θα κερδηθεί.»
Χ.Κ. Εκτιμάτε ότι η θητεία της κυβέρνησης θα είναι τετραετής;
Μ.Β. «H κυβέρνηση έχει μακροπρόθεσμο προγραμματισμό και, ταυτόχρονα, ευρύτατη στήριξη στη Βουλή. Η συνεργασία των τριών εταίρων, παρά τις διαφορετικές πολιτικές φιλοσοφίες πηγαίνει καλά. Αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης από άλλο πολιτικό φορέα δεν υπάρχει. Δεν μπορώ να μην επισημάνω, με την ευκαιρία της ερώτησής σας, ότι πάντα στην πατρίδα μας λίγες εβδομάδες μετά τις εκλογές αρχίζει η κουβέντα για το πότε θα γίνουν οι επόμενες εκλογές! Είναι αδιανόητο, όμως, να συνεχίζεται αυτή η πρακτική όταν αντιμετωπίζουμε τόσο κρίσιμες καταστάσεις. Τα κάστανα απ’ τη φωτιά θα τα βγάλει αυτή η κυβέρνηση, μέσα στο χρόνο που το Σύνταγμα της δίνει.»