Ομιλία στην Ολομέλεια της Βουλής για τη δευτεροβάθμια παιδεία

«Η δευτεροβάθμια παιδεία στην πατρίδα μας, είχε τις τελευταίες δεκαετίες μετατραπεί σε ένα σύστημα προετοιμασίας των πανελληνίων εξετάσεων. Πρόκειται για μια στρέβλωση: κάθε βαθμίδα της παιδείας έχει αξία και περιεχόμενο καθ’εαυτήν. Δεν μπορεί να αποτελεί απλώς διαδικασία εισαγωγής στην επόμενη βαθμίδα. Το σύστημα όπως λειτουργούσε ως σήμερα, είχε πολλές παράπλευρες απώλειες.
Πρώτον, με την υπερβολική έμφαση στα μαθήματα των πανελληνίων εξετάσεων, περιορίστηκε το εύρος των πραγματικών γνώσεων που αποκτούν οι μαθητές στο σχολείο. Για τον ίδιο λόγο, την έμφαση στις εξετάσεις, και μάλιστα σε εξετάσεις που κατηύθυναν τους μαθητές στην αποστήθιση, περιορίστηκαν οι δυνατότητες ανάπτυξης της κριτικής σκέψης των μαθητών μέσα στο σχολείο.
Δεύτερον, η εμμονική στόχευση του συστήματος στις εξετάσεις, προκάλεσε στους μαθητές ένταση τέτοια που δυσκόλεψε όχι μόνο την ανάπτυξη ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων, αλλά σε πολλές περιπτώσεις διατάραξε κι αυτή την ίδια την οικογενειακή ζωή των Ελλήνων πολιτών.
Τo νομοσχέδιο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, δίνοντας έμφαση στην ουσία της παιδείας. Περιορίζοντας τον αριθμό των εξεταζομένων μαθημάτων στις Πανελλήνιες. Ενισχύοντας τα μαθήματα της γενικής παιδείας, μακριά από ακραίες εξειδικεύσεις. Δημιουργώντας την «Τράπεζα Θεμάτων» που θα βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός συστήματος εξετάσεων που δε θα βασίζεται στην αποστήθιση, αλλά στην αποτίμηση της πραγματικής κατανόησης του κάθε γνωστικού πεδίου από το μαθητή.
Και θα πρέπει να επισημάνω, κ. Υπουργέ, ότι δείξατε όλο το διάστημα της επεξεργασίας του νομοσχεδίου ευελιξία και αποτελεσματική συνεργασία με τους βουλευτές, με την αποδοχή ουσιαστικών βελτιώσεων στο αρχικό κείμενο, όπως έγινε για παράδειγμα με τα μαθήματα της Πληροφορικής, τα οποία θα διδάσκονται σε όλες τις τάξεις του Λυκείου.
Δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο ζήτημα των Θρησκευτικών, το οποίο ανέκυψε τις τελευταίες ημέρες. Είναι πολύ παρωχημένος «εκσυγχρονισμός» η πρόταση για την κατάργηση των Θρησκευτικών στα σχολεία. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Η συλλογική ταυτότητα των Ελλήνων είναι άρρηκτα δεμένη με την Ορθοδοξία. Αυτή την πραγματικότητα αποτυπώνει το Σύνταγμά μας – όλα τα Συντάγματά μας από το πρώτο ως σήμερα – με τη σοφή διατύπωση για την Επικρατούσα Θρησκεία στην Ελλάδα. Μια διατύπωση φιλελεύθερη, η οποία δεν υπαινίσσεται κανενός είδους καταναγκασμό, και «χωρά» και τη διαφορετική αντίληψη. Πρόκειται για μια απλή – πλήρους όμως νοήματος – διαπίστωση για τη συλλογική ταυτότητα της πλειοψηφίας. Και το εκπαιδευτικό σύστημα, δεν μπορεί να αγνοεί τη συλλογική ταυτότητα της κοινωνίας την οποία υπηρετεί.
Η προσαρμογή του θεσμικού μας πλαισίου στις ανάγκες του σύγχρονου κόσμου, δεν πρέπει να αποτελέσει όχημα για τη δημιουργία μιας κοινωνίας άχρωμης, χωρίς συλλογική ταυτότητα, χωρίς επίγνωση της ιστορίας της.
Και δεν αποτελεί εμπόδιο η ταυτότητά μας στην πορεία της πατρίδας μας στο σύγχρονο κόσμο. Στην πραγματικότητα, η επίγνωση της ιστορίας και της συλλογικής ταυτότητάς μας, αποτελεί προϋπόθεση για μια αποτελεσματική πορεία στην ενωμένη Ευρώπη, στην οποία όλα τα συνιστώντα κράτη διατηρούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την ιδιοπροσωπία τους.

Δυο λόγια για την τεχνική – επαγγελματική εκπαίδευση :

Απαραίτητος ο εξορθολογισμός που επέρχεται με το νομοσχέδιο που συζητάμε απόψε. Πρέπει όμως να ληφθούν υπ’ όψιν ορισμένες κρίσιμες σημερινές ανάγκες των παιδιών που επιλέγουν την τεχνική παιδεία.
– Πρέπει να διασφαλισθεί η δυνατότητα παρακολούθησης απογευματινών μαθημάτων. Το Εσπερινό Λύκειο που προβλέπεται, καλύπτει μέρος της ανάγκης αυτής. Κι αυτό γιατί είναι τετραετούς φοίτησης. Ως σήμερα, οι μαθητές που το ήθελαν, μπορούσαν να παρακολουθούν απογευματινό επαγγελματικό σχολείο τριετούς φοίτησης. Τη δυνατότητα αυτή δεν μπορούμε να τη στερήσουμε από παιδιά που οι συνθήκες της ζωής δεν τους επιτρέπουν πρωινή φοίτηση. Θα πρέπει και οι δομές που προβλέπονται με το νομοσχέδιο να δίνουν τη δυνατότητα αυτή.
– Πρέπει να διασφαλισθεί ότι το κόστος μεταφοράς των μαθητών από απομακρυσμένες περιοχές για τις νέες δομές που δημιουργούνται, θα συνεχίσει να καλύπτεται από το δημόσιο.
– Πρέπει να εμπλουτισθούν οι ειδικότητες της τεχνικής παιδείας, με ορισμένες που δεν προβλέπονται αλλά καλύπτουν πραγματικές ανάγκες, όπως αυτές των θερμοϋδραυλικών εγκαταστάσεων και των σύγχρονων εργαλειομηχανών.

Γνωρίζω ότι ως αυτή την ώρα προσαρμόζετε το κείμενο. Θεωρώ τις παραπάνω προσθήκες απαραίτητες «τελευταίες πινελιές» για να ολοκληρωθεί η ουσιαστική μεταρρύθμιση που σήμερα συζητούμε».