Παρέμβαση στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου για «Ρύθμιση θεμάτων της ΑΔΜΗΕ Α.Ε.»

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει ο κ. Βολουδάκης.

ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΒΟΛΟΥΔΑΚΗΣ: Ομολογώ ότι διεξάγεται σε μεγάλο βαθμό, όπως ακριβώς διεξαγόταν προ εικοσαετίας στην Ευρώπη και πολύ φοβάμαι ότι κυριαρχείται στην πραγματικότητα από το ερώτημα γύρω από το μέλλον των εργασιακών σχέσεων των εργαζομένων στο συγκεκριμένο φορέα αλλά και γενικότερα, όπου μπαίνει το θέμα αποκρατικοποίηση ή μη στην πατρίδα μας.
Έχω την αίσθηση ότι πολλοί νοσταλγούν την εποχή που για να βάλεις τηλέφωνο στην Ελλάδα έπρεπε να περιμένεις δύο τρεις μήνες ή όπου για να πετάξεις με αεροπλάνο, έπρεπε να είσαι αρκετά τυχερός ώστε η πτήση σου να γίνει. Φαίνεται ότι τα έχουμε ξεχάσει όλα αυτά. παρόλα αυτά όμως, αυτό το οποίο θα ήθελα να τονίσω κυρίως σε σχέση με τη συζήτηση κράτος ή αγορά εν προκειμένω είναι ότι στην παροχή ενέργειας στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλά προβλήματα, τα οποία δεν δημιούργησε η αγορά.
Αυτά τα οποία συμβαίνουν στην πατρίδα μας στο χώρο της ενέργειας και τα προβλήματα που υπάρχουν, κατεξοχήν είναι προβλήματα στρεβλώσεων που έχει δημιουργήσει το κράτος με τις νομοθετικές του ρυθμίσεις και τη λειτουργία του. Έχουμε καταφέρει σε σχέση με πριν την κρίση να έχουμε 40% μεγαλύτερη δυναμικότητα παραγωγής ενέργειας.
Η ζήτηση της ενέργειας έχει πέσει περίπου 20% και ενώ έχουμε τόσο πολύ αυξημένη προσφορά και μειωμένη ζήτηση, ανεβαίνουν οι τιμές, αντίθετα από αυτό που λέει η λογική. Γιατί αναβαίνουν οι τιμές; Γιατί υπάρχει μία σειρά από στρεβλώσεις στην νομοθεσία, που αφορούν επί παραδείγματι το τι γίνεται με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πως ενισχύονται αυτές, με το πώς ενισχύονται οι επενδύσεις στο χώρο αυτό, με διάφορα σχήματα εγγύηση των αποδόσεων, όπως ο μηχανισμός της ανάκτησης του μεταβλητού κόστους ή τα αποδεικτικά διαθέσιμης ισχύος κ.λπ..
Άρα λοιπόν δεν έχουμε δει λειτουργία αγοράς στο χώρο της ενέργειας στην Ελλάδα και ας μην σπεύδουν οι συνάδελφοι, ιδίως της αντιπολίτευσης, στο ΣΥΡΙΖΑ, στους ΑΝΕΛ και στη Χρυσή Αυγή που βλέπω ένα κοινό περίπου σύνολο επιχειρημάτων, ας μην σπεύδουν να αποδώσουν στην αγορά όλα τα προβλήματα, γιατί είναι αλλού.
Είναι γεγονός ότι το δίκτυο μεταφοράς ενέργειας είναι αυτό που λέμε στα οικονομικά φυσικό μονοπώλιο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει για αν εγγυάται η πολιτεία το μέγιστο της ευημερίας για τη χώρα, να υπάρχουν μία σειρά ρυθμίσεις. Δεν είναι ο μόνος τρόπος να υπάρχουν οι ρυθμίσεις αυτές, οι κρατικοί ιδιοκτησία του δικτύου μπορεί να γίνει και με άλλους τρόπους. Θέλω να ρωτήσω πρώτα τον Υπουργό για ορισμένα ζητήματα και να υποβάλλω ορισμένες προτάσεις, που πιστεύω ότι μπορούν να διασφαλίσουν ότι το φυσικό αυτό μονοπώλιο δεν θα λειτουργήσει με τρόπο, που θα μειώνει την ευημερία, σημερινή και μελλοντική της χώρας.
Η συζήτηση μέχρι τώρα γύρω από το φυσικό μονοπώλιο κράτος ή αγορά επικεντρώνεται στην μεταφυσική διάσταση του πράγματος. Θα ήθελα να το κάνω πιο συγκεκριμένο.
Το πρώτο, το οποίο πρέπει να διασφαλιστεί και ένα ιδιωτικό μονοπώλιο δεν το διασφαλίζει αν δεν υπάρχουν ανάλογες ρυθμίσεις, είναι η καθολική υπηρεσία με επαρκή ποιότητα και κόστος. Αυτό βεβαίως θα μου πει ο Υπουργός ότι είναι θέμα που αφορά την λιανική και όχι την μεταφορά της ενέργειας και έχει δίκιο.
Πρέπει όμως να διασφαλιστεί και στο νόμο αυτό κατά την άποψή μου ότι όποιος είναι ο κύριος του δικτύου, θα παρέχει στην παραγωγική διαδικασία, στον ΔΕΔΗΕ, τις διευκολύνσεις που χρειάζονται ούτως ώστε να μην απειληθεί η καθολική υπηρεσία. Αυτό έχει να κάνει και με τις επενδύσεις που πρέπει να γίνουν. Οι επενδύσεις που πρέπει να γίνουν για να συντηρείται το δίκτυο, εκεί κινδυνεύουν. Ο ιδιώτης ξέρει καλύτερα που θα κάνει επενδύσεις από το κράτος, εκεί που υπάρχει μεγάλη ζήτηση και θα βγάζει χρήματα. Ο κίνδυνος είναι, όταν ο ιδιώτης έχει το φυσικό μονοπώλιο, στις περιοχές που δεν θα βγάζει χρήματα. Εκεί πρέπει το κράτος να το ρυθμίσει.
Δεύτερον, το ζήτημα του κόστους. Πράγματι το να τιμολογεί το κράτος δεν είναι ο μόνος τρόπος να διασφαλιστεί ότι το κόστος θα είναι στα πλαίσια της λογικής, ότι αυτό που θα πληρώνει ο καταναλωτής θα συνδέετε με το κόστος και δεν θα δημιουργεί υπερβολικά κέρδη, κατάχρηση της θέσης του μονοπωλίου. Πως θα γίνει αυτό κύριε Υπουργέ;
Θα πρέπει να μας πείτε και σε σχέση με την υφιστάμενη νομοθεσία τι είναι αυτό που μας διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχει κατάχρηση και κυρίως ποιές πρόσθετες ρυθμίσεις πρέπει ενδεχομένως να γίνουν γιατί αν μου πείτε ότι υπάρχει το εποπτικό πλαίσιο της ΡΑΕ κ.λπ., θα σας αναφέρω αυτό που είπα στην αρχή της συζήτησής μου, ότι παρόλα αυτά δεν έχει λειτουργήσει και έχουμε πολύ μεγάλη αύξηση του κόστους, που δεν δικαιολογείται από τα θεμελιώδη δεδομένα στην Ελλάδα.
Παρεμπίπτοντος, εφόσον αναφερθήκατε στο θέμα του 8% της απόδοσης του ΑΔΜΗΕ, άκουσα ότι τον Ιανουάριο η ΡΑΕ θα επικαιροποιήσει την εκτίμησή της. εδώ δεν είναι θέμα στο οποίο η ΡΑΕ θα υπολογίσει διάφορα τεχνικά ζητήματα και θα καταλήξει σε ένα αριθμό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι εδώ μιλάμε για μία απόδοση, η οποία εμπεριέχει το στοιχείο της εύλογης και δίκαιης απόδοσης. Είναι σε ένα βαθμό μια πολιτική εκτίμηση, αυθαίρετη εν πολλοίς και εδώ πρέπει να ξέρουμε πριν ψηφίσουμε το νόμο αυτό, ποια θα είναι αυτή η απόδοση, γιατί αυτό συνδέετε με το εύλογο τίμημα και με το κόστος στη συνέχεια της παροχής υπηρεσίας.
Τρίτον, το φυσικό μονοπώλιο το δίκτυο της ενέργειας συνδέετε και με την ασφάλεια της χώρας, ενεργειακή και γενικότερα. Πρέπει στο νόμο και παρακαλώ να μας πείτε αν υπάρχει κάποια πρόνοια στο νόμο. Δεν διασφαλίζεται αυτό μόνο αν είναι το κράτος ιδιοκτήτης, μπορεί και με τον ιδιώτη αν υπάρχουν οι σχετικές πρόνοιες, να διασφαλίζεται αυτό το αγαθό. Τι θα είναι το βασικό, όπως το καταλαβαίνω εγώ και μπορούν οι ειδικότεροι εμού να μας το πουν. Θα πρέπει για παράδειγμα ο κύριος του δικτύου να συνεργάζεται στο μέτρο του δυνατού με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ούτως ώστε να γνωρίζουν οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας τι έχουν να προστατεύσουν. Ενδεχομένως ένας ιδιώτης από μόνος του δεν θα το κάνει αν δεν έχει την υποχρέωση.
Τέταρτον, μας αναφέρατε την καταστατική μειοψηφία την οποία θα έχει το κράτος και ως εκ τούτου θα μπορεί να παρεμβαίνει και να επηρεάζει στις στρατηγικές αποφάσεις της εταιρείας. Σωστό, θα πρέπει όμως να διασφαλίζεται από το νόμο ότι το κράτος δεν θα πέσει κάτω από τη καταστατική μειοψηφία, άρα δεν πρόκειται μέσω αυξήσεων του κεφαλαίου να υπάρξει μείωση του ρόλου αυτού και της διασφάλισης, που πρέπει να υπάρχει για το στρατηγικό σχεδιασμό της χώρας.
Επιτρέψτε μου μόνο μία παρατήρηση ακόμα: επειδή η ενέργεια είναι βασικό σημείο και της ανάπτυξης της χώρα και της ευημερίας της συνολικότερα και συνδέεται με κάθε δημόσιο αγαθό στη χώρα, θα πρέπει να επικαιροποιηθεί ο μακροπρόθεσμος ενεργειακός σχεδιασμός.
Είναι κάτι που το περιμένουμε και καλό είναι όλες αυτές οι κινήσεις, που γίνονται τώρα, να ενταχθούν σε ένα μακροπρόθεσμο συνολικό σχέδιο.
Ευχαριστώ και για την κατανόηση, κύριε Πρόεδρε, και τους συναδέλφους.